Stress bij kinderen rond de feestdagen: hoe maak je het gezellig en ontspannen?

De feestdagen brengen lichtjes, cadeautjes en gezellige tradities met zich mee, maar voor kinderen kunnen deze dagen ook behoorlijk stressvol zijn. Van Sint Maarten tot Oud en Nieuw is er veel spanning, onzekerheid en druk. Dit kan leiden tot overprikkeling, tranen of juist ongewenst gedrag. In dit artikel kijken we naar de oorzaken van feestdagenstress bij kinderen en geven we praktische tips om er samen een fijne tijd van te maken.

Waarom voelen kinderen stress tijdens de feestdagen?

Voor volwassenen zijn feestdagen vaak een aaneenschakeling van bekende rituelen, maar voor kinderen kunnen ze overweldigend en onvoorspelbaar zijn. Hier zijn een aantal oorzaken:

1. Onzekerheid over wat er gebeurt
   Kinderen begrijpen vaak niet precies wat er gaat gebeuren tijdens de feestdagen. Wie komt er op bezoek? Hoe ziet Sinterklaasavond eruit? Wordt er vuurwerk afgestoken? Deze onzekerheid kan leiden tot spanning.
2. Te veel prikkels
   De feestdagen gaan vaak gepaard met drukte: felle lichtjes, spannende tv-programma’s, uitbundige feesten en luid vuurwerk. Voor kinderen, vooral de jongsten, kan dit allemaal te veel worden.
3. Cadeaustress
   Cadeautjes zijn een bron van blijdschap, maar ook van spanning. Hebben ze wel het juiste gevraagd? Zijn ze wel ‘lief genoeg geweest’? En wat als hun verlanglijstje niet volledig wordt ingewilligd?
4. Zoetigheid en snacks
   Feestdagen gaan vaak gepaard met veel snoep, koekjes en andere zoetigheden. Hoewel dit feestelijk lijkt, kan een overdaad aan suiker ervoor zorgen dat kinderen sneller overprikkeld raken of juist last krijgen van een ‘suikerdip,’ wat hun stemming negatief kan beïnvloeden.
5. Stress bij ouders
   Kinderen voelen vaak feilloos aan hoe hun ouders zich voelen. Als jij zelf gestrest bent door de drukte van de feestdagen, merken zij dat en neemt hun spanning toe.

Hoe kun je stress verminderen en samen genieten?

De feestdagen hoeven geen marathon van spanning te zijn. Met een paar simpele aanpassingen kun je het een prettige tijd maken voor iedereen.

1. Zorg voor voorspelbaarheid

Kinderen houden van duidelijkheid. Door van tevoren te vertellen wat er gaat gebeuren, geef je ze houvast.

• Leg het programma uit: Vertel bijvoorbeeld wanneer de Sint komt, wat jullie plannen zijn voor Kerst en wat er gebeurt met Oud en Nieuw.
• Gebruik een kalender: Hang een feestdagenkalender op waarin je visueel aangeeft wat er op welke dag gebeurt.

2. Vermijd dreigementen

Uitspraken zoals “Als je stout bent, krijg je geen cadeaus” of “Dan komt de Sint niet” lijken onschuldig, maar kunnen kinderen veel spanning geven. Kies liever voor positieve bevestigingen, zoals: “Wat fijn dat je zo goed helpt, dat maakt het extra gezellig.”

3. Beperk cadeaudruk

Cadeautjes zijn leuk, maar te veel focus op materiële dingen kan de feestdagen stressvoller maken.

• Kies voor kwaliteit boven kwantiteit: Eén of twee cadeaus die ze echt graag willen, maken meer indruk dan een berg cadeaus.
• Stel realistische verwachtingen: Bespreek wat haalbaar is en zorg dat kinderen begrijpen dat het om het gebaar gaat, niet om de hoeveelheid.

4. Let op zoetigheid

Te veel suiker kan voor onrust zorgen bij kinderen.

• Bied alternatieven: Kies voor snacks met minder suiker, zoals mandarijnen of zelfgemaakte hartige hapjes.
• Beperk de hoeveelheid: Geef kleinere porties snoep of maak afspraken over wanneer ze iets mogen nemen. Zo voorkom je overdaad.

5. Plan rustmomenten

Te veel indrukken kunnen leiden tot overprikkeling en frustratie.

• Creëer rustige momenten: Lees samen een boek, maak een wandeling of knutsel iets eenvoudigs.
• Kies bewust: Het is niet nodig om overal aan mee te doen. Sla een kerstmarkt over of beperk het aantal sociale activiteiten als het te veel wordt.

6. Maak er samen iets bijzonders van

De feestdagen draaien om verbinding en samen plezier maken.

• Doe dingen samen: Bak samen pepernoten, knutsel een kerstversiering of kijk een gezellige film. Deze activiteiten versterken de band en helpen kinderen ontspannen.
• Creëer tradities: Bedenk eenvoudige rituelen die elk jaar terugkomen, zoals een ochtendwandeling op Eerste Kerstdag of samen een wens opschrijven voor het nieuwe jaar.

7. Wees lief voor jezelf en je gezin

Het is belangrijk om jezelf niet te verliezen in de drukte.

• Maak tijd voor jezelf: Een ontspannen ouder zorgt voor een ontspannen sfeer in huis. Neem een moment om even op te laden, hoe klein ook.
• Sta emoties toe: Als je kind een uitbarsting heeft of verdrietig is, geef daar ruimte voor. Feestdagen kunnen intens zijn, en dat mag.

Samen genieten van de magie zonder stress

De feestdagen hoeven niet perfect te zijn om bijzonder te zijn. Wat echt telt, zijn de momenten die je samen beleeft. Door spanning te verminderen, zoetigheid te beperken en duidelijkheid te geven, kun je ervoor zorgen dat de feestdagen voor je kinderen (en jezelf) een fijne tijd worden.